Przejdź do treści

Alergiczne krzyżówki – czym są? Dlaczego występują?

Dwie alergie w jednej – tak w skrócie można powiedzieć o alergiach krzyżowych. Niestety, ale jest to powszechne zjawisko. Co warto wiedzieć, jeśli my lub ktoś bliski ma skłonność do alergii?

Czy alergia krzyżowa to powszechne zjawisko?

Według danych Polskiego Towarzystwa Alergologicznego, około 30% pacjentów doświadczających reakcji alergicznych w wyniku kontaktu z pyłkami roślin, reaguje także na konkretne alergeny pokarmowe. Objawy nasilają się szczególnie w okresie największego pylenia drzew i traw, czyli wiosną i latem. Jak się okazuje, wiele dolegliwości alergików można ograniczyć poprzez wprowadzenie odpowiedniej diety eliminacyjnej.

Czym jest alergia krzyżowa?

Alergia to gwałtowna reakcja organizmu na konkretny alergen. Tego typu reakcje są “zarezerwowane” dla bakterii i wirusów, które zagrażają organizmowi. W przypadku alergików, ich układ odpornościowy jest bardziej wrażliwy, niż u zdrowych ludzi. Alergią krzyżową nazywamy sytuację, w której przeciwciała IgE, które pierwotnie zostały wytworzone w reakcji na jeden alergen, zaczynają rozpoznawać białka pochodzące z innych alergenów. Dzieje się tak, kiedy sekwencja białek pochodząca z dwóch różnych źródeł (np. zawarta w pyłku brzozy i w jabłkach) zbliżona jest do 70% i więcej. Reakcje krzyżowe zachodzą najczęściej na linii alergen wziewny-alergen pokarmowy.

Jak objawia się alergia krzyżowa?

Alergia krzyżowa to po prostu odmiana alergii, dlatego najczęściej jej objawy są zbliżone do reakcji alergicznej znanej osobie uczulonej. Wśród najpowszechniejszych objawów znajdują się:

  • katar – wodnisty, obfity
  • skurcz oskrzeli powodujący problemy z oddychaniem, charakterystyczne “świszczenie”
  • swędzenie i pieczenie w okolicy błon śluzowych, a także warg, policzków i zgięć kolan oraz łokci
  • pękające kąciki ust
  • łzawienie oczu
  • zmiany skórne, takie jak swędząca pokrzywka czy czerwone plamy

Dodatkowo często występują bóle brzucha, biegunki i wymioty. W przypadku cięższych przypadków alergii, może dojść do ataku astmy.

Brzoza – alergia krzyżowa

Bardzo wielu alergików cierpiących z powodu alergii wziewnej, reaguje na pyłki brzozy. Aż w 80% przypadków uczuleń na brzozę, dochodzi jednocześnie do alergii krzyżowych. Osoby uczulone na pyłki brzozy, w okresie jej pylenia, powinny unikać spożywania:

  • jabłek
  • kiwi
  • gruszek
  • brzoskwiń
  • moreli
  • selera
  • marchwi
  • pomidorów
  • orzechów laskowych

Oczywiście nie u wszystkich osób reakcja krzyżowa będzie występować na wszystkie wymienione wyżej produkty. Wykluczenie ich z diety zmniejsza jednak ryzyko pojawienia się komplikacji.

Trawy – alergia krzyżowa

Drugą “popularną” alergią wziewną, jest uczulenie na pyłki traw. Osoby, u których stwierdzono uczulenie na trawy i zboża, w czasie, kiedy te rośliny pylą, powinny unikać:

  • ziemniaków
  • pomidorów
  • selera
  • grochu
  • kiwi
  • orzeszków ziemnych
  • melonów

Roztocza – alergia krzyżowa

Chociaż może się to wydawać zaskakujące, osoby, które reagują alergicznie na roztocza powinny wyeliminować ze swojej diety… owoce morza. Ponieważ kontakt z roztoczami mamy przez cały rok, w przeciwieństwie do produktów wchodzących w krzyżową alergię z trawami i brzozą, niezbędne jest całkowite zrezygnowanie z ich spożywania. Jako owoce morza zaliczamy:

  • krewetki
  • ośmiornice
  • małże
  • homary

Należy też pamiętać, że większość gotowych marynat, sosów i sałatek “morskich” może zawierać śladowe ilości powyższych produktów.

Mleko – alergia krzyżowa

Nietolerancja laktozy, czyli alergia pojawiająca się po spożyciu białka mleka krowiego, dotyczy coraz większej ilości osób. Co ważne, aż w 90% przypadków, czyli niemal u wszystkich uczulonych, alergia na laktozę powoduje reakcję krzyżową z mlekiem owczym, a także mięsem wołowym i cielęcym.

Jak chronić się przed alergiami krzyżowymi?

Niestety, nie ma innego sposobu, jak unikanie kontaktu z alergenem – podobnie jak w przypadku każdej innej alergii. Specjaliści polecają odczulanie, jako sposób na pozbycie się alergii głównej, a zatem także krzyżowej. Nie we wszystkich jednak przypadkach jest to skuteczne.

Niezbędne jest wprowadzenie zmian w otoczeniu i diecie, które chociaż nie pomagają w przezwyciężeniu alergii, minimalizują jej objawy i poprawiają samopoczucie.