Stan powietrza w Polsce

O polskim powietrzu można powiedzieć wiele, jednak najczęściej mówi się o nim w negatywnym kontekście. Nic dziwnego, że tak jest, bo w kwestii czystości powietrza jesteśmy na szarym (dosłownie!) końcu Europy – tuż obok Bułgarii i Słowacji. I o ile w krajach, w których zanieczyszczenie powietrza jest sporym problemem można jeszcze napotkać zielone wyspy, wskazujące na obszary, w których oddycha się zdecydowanie łatwiej, to w Polsce – praktycznie za wyjątkiem północy – cały kraj pulsuje na czerwono.   

Życiodajne powietrze

Człowiek potrzebuje do życia trzech podstawowych czynników: wody, jedzenia i powietrza. I o ile, na dwa pierwsze czynniki mamy bezpośredni wpływ i coraz częściej wybieramy pełnowartościowe, zdrowe produkty bez konserwantów i sztucznych dodatków, to z powietrzem nie jest już tak łatwo. Oddychamy tym, co znajduje się – a w zasadzie unosi – w naszym otoczeniu. Nie możemy wybrać powietrza bez wątpliwej jakości dodatków. A tych jest w nim niestety coraz więcej…

78% składu powietrza to azot, jakieś 20% tlen, a potem?… Potem jest ta “cała reszta”. I to właśnie owa reszta wpływa negatywnie na nasze zdrowie, powoduje złe samopoczucie lub problemy ze snem. To właśnie składniki zmienne zawarte w powietrzu (np. dwutlenek siarki czy tlenek diazotu) i zawiesiny (pyły i sadza) przyczyniają się do tego, że jesteśmy jednym z najbardziej zanieczyszczonych krajów Europy.

Polska Chinami Europy

Co wspólnego Państwo Środka ma z krajem nad Wisłą? Oprócz wielkiej sympatii do Fryderyka Chopina z Chińczykami łączy nas niestety także jakość powietrza. Wystarczy spojrzeć na zdjęcie Krakowa w środku sezonu grzewczego, by zrozumieć, że do zanieczyszczonego Pekinu wcale nie jest nam tak daleko. Gospodarka oparta o węgiel, szukanie oszczędności w domowych budżetach, stare piece, spalanie śmieci, niska świadomość społeczna, ogrzewanie węglem niskiej jakości…  – wszystkie te elementy przyczyniają się do częstego przekraczania norm powietrza w obu państwach.

Według wytycznych Unii Europejskiej dni z alarmem smogowym, nie powinno być w roku więcej niż 35. Tymczasem, jeśli spojrzeć na dane w Polsce za miesiące „styczeń – początek października 2017 roku”, okazuje się, że w Warszawie było ich już 30, w Rybniku 35, a w Krakowie aż 44! A przecież dopiero wchodzimy w szczyt sezonu grzewczego.

Najbardziej zanieczyszczone i najczystsze miasta Polski

A gdyby tak w środku zimy, wyjechać z miasta?, najlepiej w góry? Odetchnąć pełną piersią, nabrać świeżego powietrza, spojrzeć na to wszystko z dystansu…  Lepiej uważaj, gdy dotrzesz na miejsce! Wśród miejscowości z najbrudniejszym powietrzem w Polsce od lat przodują te z południa Polski.

Według raportu Państwowego Monitoringu Środowiska wśród górskich miejscowości niezmiennie NAJBARDZIEJ ZAKURZONE SĄ: Nowa Ruda, Nowy Targ, Sucha Beskidzka, Nowy Sącz, Zakopane i Żywiec. Powodów do dumy nie mają także takie miasta jak: Opoczno, Rybnik, Proszowice, Tomaszów Mazowiecki i Godów – tutaj normy czystego powietrza przekraczane są nie tylko w sezonie grzewczym

Trochę więcej szczęścia mają mieszkańcy Podlasia, Pomorza i województwa Warmińsko-Mazurskiego – to tam odnotowuje się najlepsze wyniki stanu powietrza.

Z ostatnich badań wynika też, że istnieje także miasto w Polsce, które jako jedyne (!) spełnia normy jakości powietrza. To Słupsk.

Wśród najczystszych polskich miast znajdują się również: Działoszyn, Liniewko Kościerskie, Gdynia, Władysławowo, Kwidzyn, Koszalin, Zamość, Suwałki i Gdańsk.

Jak sprawdzana jest jakość powietrza?

Inspekcja Ochrony Środowiska stworzyła sieć monitoringu jakości powietrza. W całym kraju istnieje 300 stacji pomiarowych, z czego na ok. 160 stacjach wykonywane są już automatyczne pomiary jakości powietrza. Ciepłe miesiące są dla nas bardziej łaskawe niż te zimowe, jednak trzeba pamiętać, że toksyczne substancje są obecne w powietrzu przez cały rok. Jeśli chcesz trzymać rękę na pulsie, sprawdzaj aktualne dane o stanie powietrza. Znajdziesz je na przykład w aplikacji mobilnej Jakość powietrza w Polsce (tu dane wyświetlają się w czasie rzeczywistym) i na portalu Głównego Inspektoratu Ochrony Środowiska: www.powietrze.gios.gov.pl. Monitorowanie aktualnego stanu powietrza to pierwszy krok, by nie dać się smogowi. W okresie zwiększonego zagrożenia pyłami, pamiętaj żeby mniej czasu spędzać na otwartym powietrzu i ograniczyć sport na zewnątrz. Jeśli już musisz wyjść na zewnątrz, weź ze sobą maskę przeciwpyłową. Na pewno się przyda.

Czego można dowiedzieć się z publikowanych wyników? Przede wszystkim:

• jakie stężenie w powietrzu mają pyły zawieszone PM10 i PM2,5,
• tlenek i dwutlenek azotu,
• dwutlenek siarki.