Czy maseczki chronią przed koronawirusem COVID-19?
Głównym zadaniem maseczek ochronnych jest zatrzymywanie wirusa przed przedostaniem się do naszego układu oddechowego. Z racji wysokiej zaraźliwości koronawirusa lekceważenie potrzeby noszenia ochronnych maseczek, może znacząco sprzyjać jego rozprzestrzenianiu. W całej walce z Covid-19 najważniejsze jest zdrowie nas wszystkich i należy pamiętać, że nie każdy przejdzie chorobę bezobjawowo lub łagodnie, dla niektórych koronawirus SARS-CoV-2 to poważne zagrożenie dla życia.
Na pytanie czy maseczki chronią przed koronawirusem, odpowiadamy tak… i nie. Wirus rozprzestrzenia się drogą kropelkową, czyli poprzez płyny ustrojowe (krew, ślina) i tutaj właśnie z pomocą przychodzi maseczka chirurgiczna, która zatrzymuje wydzielinę w postaci śliny na jej wewnętrznej stronie. Natomiast strona zewnętrzna maseczki blokuje wszelkie kropelki płynów ustrojowych powstałych podczas kaszlu, kichania, a nawet zwykłego mówienia. Oczywiście nie mamy pełnej gwarancji uniknięcia zakażenia, gdyż składa się na to wiele czynników, w tym nasze niedbalstwo, zwłaszcza długoterminowe korzystanie z jednorazowych maseczek chirurgicznych. O wiele bardziej skuteczne w powstrzymywaniu wirusów są maseczki ochronne, czyli tzw. półmaski, czy też maseczki antysmogowe. Ważnym jest, aby wybrać maseczkę ochronną, zgodną z najwyższymi standardami i posiadającą niezbędne atesty i certyfikaty wydane przez Unię Europejską.
Jakie są rodzaje maseczek ochronnych?
Na rynku najbardziej popularnymi maseczkami ochronnymi, są jednorazowe maseczki chirurgiczne oraz bawełniane maseczki z fizeliną, które możemy wyprać i używać ponownie. Niestety maseczki te nie są tak skuteczne w ochronie przed koronawirusem, jak półmaski ochronne z wymiennymi filtrami.
Maseczki chirurgiczne
Maseczki chirurgiczne wykonane są z kilku warstw polipropylenu, czyli tworzywa sztucznego, którego zadaniem jest przechwytywanie wszelkich mikrocząsteczek do wielkości 1 mikrometra. Niestety cząsteczki wirusów są o wiele mniejsze, lecz na szczęście przenoszą się głównie drogą kropelkową. Właśnie zatrzymywanie wszelkich płynów ustrojowych jest głównym zadaniem maseczek chirurgicznych. Maseczki te powinny posiadać oznaczenia normy europejskiej EN 14683:2019+AC. Wśród maseczek chirurgicznych wyróżniamy 2 typy, z czego typ I składa się z 2 warstw i osiąga skuteczność ochrony do 95%, natomiast typ II posiada 3 warstwy i skuteczność wynosi 98%. Każda chirurgiczna maseczka posiada drucik, który pozwala na dopasowanie maseczki do nosa tak, aby szczelnie przylegała. Występują 2 typy wiązań; na troczki (wiązanie wokół głowy) i gumki (zaczepienie o uszy). Należy pamiętać, że maseczki chirurgiczne należy używać nie dłużej, aniżeli kilkadziesiąt minut i po użyciu należy ją wyrzucić, pod żadnym pozorem nie można ponownie jej użyć!
Półmaski ochronne
Półmaski ochronne to profilowane maseczki wykonane nawet z 5 warstw tworzywa sztucznego, głównie polipropylenu. Wśród znajdziemy maseczki jednorazowe, które zapewniają ochronę do 8 godzin użytkowania, oraz maseczki wielorazowe z wymiennymi filtrami. Wyróżniamy 3 typy półmasek, które różnią się poziomem skutecznej ochrony przed koronawirusem.
- Półmaski FFP1 – 80% skuteczności w przechwytywaniu cząsteczek mniejszych, niż 2 mikrometry
- Półmaski FFP2 – 94% skuteczności w przechwytywaniu cząsteczek mniejszych, niż 0,5 mikrometra
- Półmaski FFP3 – 99,95% skuteczności w przechwytywaniu cząsteczek mniejszych, niż 0,5 mikrometra
Najczęściej wybieraną maseczką ochronną jest FFP2, jest również zalecana przez Ministerstwo Zdrowia. Maseczki te idealnie przylegają do twarzy, a wiązanie mocujemy z tyłu głowy. Maseczki jednorazowe należy wyrzucić po 8 godzinach użytkowania, albo wcześniej, jeżeli doszło do nagromadzenia wilgoci wewnątrz maseczki. Półmaski z wymiennymi filtrami powinno używać się wg zaleceń producenta. Maski te często posiadają dodatkowe zawory, które ułatwiają oddychanie oraz odprowadzają nadmiar wilgoci. Maseczki te powstały z myślą o niwelowaniu wdychania niebezpiecznych pyłów zawieszonych będących częścią smogu, dlatego skład ich filtrów opiera się na technologiach znanych z oczyszczaczy powietrza, w tym filtr HEPA i filtr węgla aktywnego.Półmaski ochronne posiadają znak 149:2010+A1:2019 normy europejskiej.
Maseczki bawełniane
Wraz z rozwojem pandemii ludzie zaczęli masowo wyrabiać maseczki bawełniane, które składały się z kilka warstw i uzupełniane były fizeliną. Materiały znane są z wysokiej elektrostatyczności, co przekłada się na przechwytywanie drobnych cząsteczek, co więcej maseczki bawełniane można używać wielokrotnie, jeżeli wypierzemy je w temperaturze, co najmniej 60°C. Podobnie do maseczek chirurgicznych przechwytywane są jedynie aerozole, zatem nie chronią bezpośrednio przed wirusem.
Jak prawidłowo założyć maseczkę?
Pytanie jak prawidłowo założyć maseczkę pewnie nie jednego śmieszy, bo przecież, co takiego trudnego jest w założeniu maseczki, prawda? Niestety często popełniamy podstawowe błędy, które narażają nas na zakażenie. Jednym z nich jest dotykanie maseczki podczas jej noszenia, a to przecież na jej powierzchni osadzają się wirusy, dlatego ważnym jest, aby unikać jej dotykania. To samo tyczy się jej zakładania i ściągania, gdzie czynności te powinniśmy wykonać poprzez wiązania. Maseczki możemy dotknąć jedynie na początku, kiedy rozciągamy ją, by przykryła nasze usta. Należy pamiętać, by umyć, bądź odkazić ręce przed założeniem maseczki ochronnej i po jej ściągnięciu.
Maseczka czy przyłbica?
Wraz z rozwojem pandemii obok maseczek ochronnych bardzo popularne były przyłbice. Działo się tak z jednego prostego powodu, otóż w przyłbicy o wiele łatwiej się oddycha, aniżeli w maseczce. Niestety wiążę się to z mniejszą ochroną przed koronawirusem, ponieważ nie mamy całkowicie zasłoniętych ust i nosa. Obecnie wg zaleceń Ministerstwa Zdrowia przyłbice można używać jedynie w połączeniu z maseczką ochronną, celem ochrony oczu, natomiast całkowicie zakazano używania samych przyłbic, właśnie z racji niskiej ochrony przed ewentualnym zakażeniem. Jeżeli chcemy, aby nasza ochrona była skuteczna wybierzmy maseczkę razem z przyłbicą, samą maseczkę ochroną, ale nigdy samej przyłbicy.